Wysprzęglik - objawy awarii

Zastąpienie mechanicznego sprzęgła przez układ sterowany hydraulicznie pomogło wyeliminować dotychczasowe problemy – prowadzenia i zrywania linek. Awaryjność układu przenoszenia napędu spadła, ale pojawiły się nowe problemy. Naturalne zużycie sprzęgła nie powinno dziwić, jest ono bowiem narażone na silne przeciążenia. Wysprzęgliki, jako jeden z ważnych elementów konstrukcyjnych są wymieniane wraz z całym sprzęgłem. Mimo to bywa, że ulegną uszkodzeniu wcześniej. Wówczas konieczna staje się wizyta w serwisie. Sama część nie należy do drogich, ale konieczność demontażu całej skrzyni biegów oznacza duży nakład pracy. W związku z tym, naprawa będzie wiązać się z kosztem kilkuset złotych.

Wysprzęglik sprzęgła – co to jest?

Jak działa wysprzęglik? Przede wszystkim trzeba podkreślić, że jest to bardzo ważny element układu sprzęgła, bez którego niemożliwa byłaby zmiana biegów. Wysprzęglik znajdziemy w każdym samochodzie wyposażonym w sprzęgło sterowane hydraulicznie. Jego zasada działania opiera się na ruchu tłoka, który uruchamiając dźwigienkę oddziałuje na docisk sprzęgła i za pomocą sprężyny talerzowej odciąga tarczę sprzęgła. Prawidłowo działający wysprzęglik to wynik sumaryczny prawidłowej pracy nie tylko samego tłoka wysprzęglika, ale również pompy sprzęgła oraz przewodów hydraulicznych, których awaria przyczynia się do wytworzenia nieprawidłowego ciśnienia w układzie lub jego całkowitego braku. Nieprawidłowe działanie sprzęgła nie musi zatem oznaczać uszkodzenia wysprzęglika. Może wiązać się z problemami któregoś z elementów zależnych. Jak zatem rozpoznać przyczynę awarii?

Uszkodzony wysprzęglik – objawy zużycia

Objawy uszkodzonego wysprzęglika sprzęgła mogą być różne. Bezpośrednią przyczyną nieprawidłowej pracy skrzyni biegów jest jednak najczęściej wyciek płynu hydraulicznego. Ważna jest jego lokalizacja. O ile w przypadku nieszczelnej pompy sprzęgła wyciek występuje w okolicy pedału sprzęgła i jesteśmy w stanie go zauważyć, tak w przypadku wytartego tłoka wysprzęglika następuje on w okolicy skrzyni biegów. Nie zauważymy więc go bez podniesienia maski samochodu. Wyciek płynu hydraulicznego z układu sprzęgła daje również inne objawy. Uszkodzenie wysprzęglika i nieszczelność tłoka powoduje przede wszystkim utrudnienia podczas włączania biegów – zwłaszcza pierwszego i wstecznego. Charakterystyczne jest także utrudnione załączanie i rozłączanie pedału sprzęgła, który po wciśnięciu będzie wolno wracał do swojej naturalnej pozycji. Często we współczesnych samochodach, układ wysprzęglania połączony jest z układem hamulcowym. Wtedy awaria jednego z hydraulicznych elementów, np. wysprzęglika czy przewodów jest wyjątkowo groźna, bo może spowodować utratę możliwości hamowania.

Wysprzęglik skrzyni biegów, a problemy z przekładnią

Utrudniona zmiana biegów jest charakterystyczna dla rozmaitych usterek związanych ze sprzęgłem i skrzynią. Dobra wiadomość jest taka, że jeśli winny jest wysprzęglik, naprawa może nie być taka droga. W kontekście przełożeń zazwyczaj objawem jego awarii są:

• większa siła potrzebna do zmiany biegu,
• problemy z wrzuceniem pierwszego biegu lub wstecznego.

Istnieją dwie przyczyny takiego stanu rzeczy, o ile winowajcą rzeczywiście jest siłownik sprzęgła. Pierwsza to wyciek płynu spowodowany nieszczelnością. Druga to zużycie tłoka. Wówczas wysprzęglik centralny nie może wytworzyć dostatecznie wysokiego ciśnienia.

W początkowych fazach usterki, problem może być niedostrzegalny gołym okiem. Ubytek płynu odbywa się powoli i nie jest widoczny w postaci plam cieczy pod samochodem lub w pobliżu sprzęgła, jak to ma miejsce przy uszkodzeniu pompy sprzęgła.

Najpopularniejsze wysprzęgliki w naszym sklepie

Wysprzęglik centralny VOLVO 31325023

879 zł

Wysprzęglik centralny VALEO 804538

309 zł

Wysprzęglik centralny SACHS 3182 600 169

409 zł

Brak reakcji na wciśnięcie pedału sprzęgła

To drugi z najczęstszych objawów awarii wysprzęglika. Wynikająca z zapowietrzenia układu hydraulicznego konieczność kilkukrotnego wciskania pedału, przypominająca pompowanie materaca przy pomocy nożnej pompki. Jeśli pojawi się taka trudność, należy niezwłocznie udać się do serwisu. W wielu pojazdach, hydraulika układu hamulcowego i przenoszenia napędu jest scalona. Oznacza to, że hamulce mogą odmówić posłuszeństwa razem z pedałem sprzęgła.

Jak często należy wymieniać wysprzęglik?

Co do zasady, wymiana wysprzęglika następuje razem ze sprzęgłem. Konieczność wcześniejszej naprawy jest wynikiem uszkodzenia układu. Z drugiej strony nie należy pomijać tego elementu podczas serwisu sprzęgła, nawet jeśli objawy zużycia nie są mocno widoczne. Wysprzęglik centralny kosztuje kilkadziesiąt złotych, a ewentualna dodatkowa wizyta w warsztacie z powodu jego awarii będzie kosztowniejsza. Zwłaszcza, jeśli na skutek zaniedbania zostanie uszkodzone sprzęgło lub skrzynia biegów. Absolutnie więc nie warto w tym przypadku szukać oszczędności!

Zapowietrzenie układu hydraulicznego

Objawy zbliżone do uszkodzonego wysprzęglika może dać również zapowietrzony układ hydrauliczny. Powietrze może dostać się do przewodów w kilku przypadkach:

• podczas wymiany sprzęgła,
• gdy naprawiana była pompa sprzęgła,
• na skutek nieprawidłowego montażu pompy lub wysprzęglika.

Zapowietrzone sprzęgło objawy

Jakie są objawy zapowietrzonego wysprzęglika? Jeśli tak się stanie, widoczny może być brak reakcji na wciśnięcie pedału sprzęgła lub jego zapadanie się. Zapowietrzony układ hydrauliczny należy naprawić usuwając powietrze i uzupełniając płyn.

Jak odpowietrzyć wysprzęglik?

Podczas przeglądu układu hydraulicznego sprzęgła ważne jest zachowanie kolejności działań. Proces jest dość czasochłonny, jak wszystko związane ze sprzęgłem, ale możliwy do wykonania nawet samodzielnie. W tym przypadku kolejno wykonujemy następujące czynności:

1. Sprawdzamy czy pompa sprzęgła i wysprzęglik centralny zostały poprawnie zamontowane.
2. Uzupełniamy ubytki płynu.
3. Uruchamiamy odpowietrzniki.
4. Podłączamy do zaworów i pojemnika wężyki na wypychaną ciecz.
5. Otwieramy zawór odpowietrznika i czekamy, aż w wyciekającym płynie nie będzie widocznych pęcherzyków powietrza.

Podczas odpowietrzania pod żadnym pozorem nie wciskamy pedału sprzęgła, aby nie uszkodzić pompy lub siłownika!

Sprawdź nasze bestsellery

Zestaw sprzęgła suchego (automat - skrzynia PowerShift) LuK 602 0008 00

3 529 zł

Zestaw sprzęgła z kołem jednomasowym VALEO 888002

1 879 zł

Zestaw sprzęgła z kołem dwumasowym VALEO 878003

1 989 zł

Stan płynu hydraulicznego

Omawiane problemy mogą mieć jeszcze bardziej prozaiczne podłoże. Chodzi o zużycie płynu hydraulicznego warunkującego prawidłową pracę układu sterowania sprzęgłem. W przypadku aut osobowych zwykle zaleca się jego wymianę co około 60 tysięcy kilometrów. Przebieg ten może, ale nie musi pokrywać się z żywotnością samego sprzęgła. Kontrola stanu cieczy i jej ilości powinna być zatem jedną z pierwszych, w przypadku pojawienia się kłopotów.

Czy nie lepiej było ze sprzęgłami mechanicznymi?

Trudno porównywać przestarzałe rozwiązania z nowszymi sprzęgłami hydraulicznymi. Mechaniczne sterowanie z pewnością było prostsze i choć awaryjne, można było szybko je naprawić. Było też tańsze w eksploatacji. Jednak rozwój technologii nie pozwala na stosowanie tych samych rozwiązań co w przeszłości. Z tego powodu rzadko spotyka się obecnie silniki dwusuwowe, koła zamachowe jednomasowe w większych jednostkach napędowych i wiele innych niegdyś popularnych wynalazków.

Jednym z najważniejszych powodów rezygnacji z linek mechanicznie rozłączających silnik od skrzyni były zmiany konstrukcyjne i bardziej zwarta struktura układu napędowego. Uniemożliwiała ona prowadzenie linki we w miarę prostej linii, jak to ma miejsce przy hamulcach i przekładniach rowerowych. Wprowadzenie części opartych na systemie hydraulicznym stało się również konieczne ze względu na wzrost mocy silników. Do sterowania sprzęgłem za pomocą linki potrzebna byłaby znaczna siła, jako że przy dużej wydajności jednostki napędowej tarcza dociskowa musi dociskać z większą mocą sprzęgło do koła zamachowego.

Historia sprzęgła hydraulicznego - skąd pomysł na wysprzęglik?

Sprzęgło hydrauliczne nie od razu posiadało wysprzęglik. Początkowo składało się z:

• pompy sprzęgła,
• siłownika,
• łapy sprzęgła,
• przewodów,
• łożyska oporowego.

W poszukiwaniu trwalszego rozwiązania zaczęto stosować wysprzęglik, który zastępował siłownik i łożysko oporowe. Warto podkreślić, to kompaktowe rozwiązanie przyczyniło się do zmniejszenia awaryjności i uprościło cały system.

Wybór wysprzęglika centralnego

Chociaż na rynku dostępne są zamienniki i części regenerowane, to nie warto ryzykować zakupu takich wysprzęglików centralnych. Element ten jest delikatny i niezwykle łatwo go uszkodzić przy demontażu. Dodatkowo wiele zamienników pochodzi z niepewnych źródeł, a ich jakość daleko odbiega od pożądanej.

Warto zwrócić uwagę, że większość zestawów sprzęgła posiada w komplecie wysprzęglik centralny. Części te nieznacznie wpływają na cenę, dlatego warto zaopatrzyć się w taki zestaw podczas serwisowania samochodu. W dobrych sklepach da się oczywiście też kupić same wysprzęgliki do aut różnych marek – np. Audi A4 z silnikami TDI i TFSI.